ซุ้ม ‘พระแม่ธรณีบีบมวยผม’ แรกสร้างเพื่อเป็นที่ดื่มน้ำประปาสาธารณะ แต่จอมพลสฤษดิ์สถาปนาให้เป็น ‘เทพศักดิ์สิทธิ์’ via MatichonOnline
พระแม่ธรณีบีบมวยผม ที่ผู้คนมาบูชากราบไหว้ในทุกวันนี้ ตรงพื้นที่สามเหลี่ยมข้างถนนราชดำเนินใน ก่อนจะข้ามคลองคูเมืองเดิมด้วยสะพานผ่านพิภพลีลาไปยังถนนราชดำเนินกลาง สร้างขึ้นมาเมื่อไหร่
ประเพณีของบ้านเรือนในชุมชนไทยเมื่อก่อนก็จะมีการตั้งหม้อน้ำพร้อมกระบวยตักน้ำดื่มหน้าบ้าน เพื่อให้ผู้คนที่เดินทางผ่านไปมาได้ดื่มกิน ซึ่งการทำบุญด้วยน้ำถือว่าเป็นการทำทานที่สำคัญ ดังนั้น เจ้าพระยายมราช เสนาบดีกระทรวงนครบาลซึ่งดูแลกิจการเกี่ยวกับความเรียบร้อยของกรุงเทพฯ ก็ออกแบบเป็นรูปพระแม่ธรณีบีบมวยผมนั่งในซุ้ม มีผมยาวมาข้างหน้า และมีหม้อน้ำรองรับน้ำในระดับพื้นดิน...
แล้วใครจะได้มาดื่มมาใช้น้ำจากก็อกน้ำสาธารณะตรงนี้ คำตอบคือ ประชาชนเรือพายที่มาจากต่างแดนที่นำเรือบรรทุกสินค้ามาขายในคลองคูเมืองเดิม และคนที่เดินทางมาซื้อของในบริเวณนี้ ดังนั้น ก่อนที่จะมีตลาดนัดสนามหลวงในสมัยจอมพล ป. พิบูลสงครามเมื่อต้นทศวรรษ 2490 ย่านนี้ก็เป็นย่านขายของที่มีผู้คนคึกคักมานานแล้วตลอดแนวต้นขนุน